Ür�

Reklam eksenini, tüketicilerin aklında kalmasını istediğimiz ürün veya hizmetlerin, marka özelliğinin veya düşüncesinin saptanması olarak tanımlarsak, yerinde olacaktır. Şu durumda, radyo tanıtım ekseninin saptanması ilkin, firmanın tanıtımı verme biçimiyle ilgili olarak görünmektedir. Eğer radyo reklamı bütünlüklü bir kampanyası dâhilinde verilmekteyse, zaten eksen belirlenmiş olmaktadır. Yani herhangi bir ajans tarafından, geniş çaplı bir kampanya hazırlanmış ve diğer mecralarda uygulanmaktaysa, radyo bu ekseni, ajansın diğer kampanyalarda ki ekseniyle aynı olacaktır. Fakat herhangi bir ajansın, kampanya dâhilinde verilmeyip, tarafından, sadece radyolar için verilecek bir tanıtım istenmekteyse, bu durum, eksenin belirlenmesini gerekli kılmaktadır. Bu durumda, ürün ve hizmetlerle ilgili veya markalarla ilgili hangi özelliğin, tüketicilerin aklında kalması isteniyorsa, bunun üzerine bir ön çalışma yapmak gerekmektedir. Tanıtımın ön çalışması, malın tüketici hedef kitlesi, rakip ürün ve hizmetlerin etkinlikleri ve özellikleri, tüketicilerin satın alma davranışlarını etkileyen özellikleri, ürün veya hizmetlerle ilgili diğer tutundurma faaliyetleri, tüketicilerdeki firma imajı, kurumsal itibarı gibi konuların göz önünde tutulması gerekmektedir.

Tük

Reklam ajansları, sektörün uzman kuruluşlarıdır. Fikirleri üreten, senaryo haline getirip mesajlarını tasarlayan, yayınlanacağı medyayı seçen ve yayınlanmasını sağlayan kuruluşlardır. Tanıtımın güçlerinin farkında olan, firma temsilcilerinin çoğunun, normalde kabul ettikleri gerçek, ajansların, bu işi baştan sonra kadar, dışarıdan herhangi bir müdahaleye veya yardıma gereksinim duymadan yapabilecekleridir. Bu hakikaten de öyledir. Tanıtım konusunda uzmanlaşan, bununla ilişikli olan bilimsel disiplinlerin verilerini, nerede nasıl kullanmaları gerektiğini bilen, markaların üretiminden satış aşamasına kadar, yapmaları gerektiği düzenlemeleri bilen onlardır. Çünkü hizmet verecekleri toplumu en iyi şeklide araştıran, onunla ilgili çeşitli deneyimlere sahip olan, dolayısıyla tüketici toplumunu en iyi bilen onlardır. Firma ise, çoğunlukla, tüketici toplumunun özelliklerini tam olarak bilmezler. Onları etkileyen unsurların, etki değişkenlerinin neler olduğu konusunda, daha az fikre sahiptirler. Burada bütün firmalardan bahsedilmemekle beraber, genelde izlenen bir politika ve sektöresorun olarak yansıyan bir konudan bahsedilmektedir.

Bilindiği gibi reklam sektörü, tüketicilere doğru mesajlarla seslenebilmek için, pek çok araştırmadan, pek çok bilimsel disiplinden yararlanarak, disiplinler arası metotla, reklam tasarımı yapmakta ve mesajlarını belirlemektedir. Son zamanlarda en çok psikoloji biliminden yararlanan reklam, tüketicilerin ürün ve hizmetlerle aralarında, duygusal bağları kurmaya özen göstermektedir. Fakat diğer alanlarda yapılan araştırmaların sonuçlarına bakılırsa, bu tip reklam tasarımları veya üreticilerin ürün ve hizmetlere kimlik kazandırarak, tüketicilerin bunları benimsemelerini sağlaması, gene de reklamı amaçlarına istenildiği şekilde ulaştıramamaktadır. Bu konuda reklam başarısız olmamaktadır. Belirli kazanımlar elde etmektedir. Hatta kimi markalar, belirgin özelliklere sahip tüketici kitlesine bu yöntemlerle sahip olmuş ve dünya çapında bir marka haline gelmiştir. Ama bu tip örnekler, gene de azdır. Çünkü bilimsel disiplinlerin veya reklam analiz çalışmalarının sonuçları, tüketicinin hangi zaman aralıklarında, hangi güdülerle, satın alma kararını verdiğini kesin olarak ortaya çıkarabilmiş değildir. Reklamda duygu unsurlarının kullanılmasıyla oluşturulan bağ, kimi zaman tüketicinin bu kararı vermesini sağlamaktadır. Fakat kimi zaman somut ihtiyaçlar üzerinde de tüketici satın almaktadır.

Reklamda duyusal motiflerin kullanımı, son zamanlarda gelişen bir konudur. Ekonomik sistemlerin büyümesiyle ortaya çıkan, tüketicilerin ihtiyacından fazla ürün ve hizmet üretimi, bunların geçmiş dönemlerden çok daha fazla tanıtıma ihtiyaç duyması, bunların satılmasının gerekmesi reklamda duygusal motiflerin kullanılmasını gerekli kılmıştır. Bilindiği gibi reklam, üretici ile tüketici arasında kurulan iletişim köprüsüdür. Onlar reklam vasıtasıyla birbirleriyle iletişim kurar, birbirlerinin davranışlarından haberdar olur, birbirlerini etkileyerek, her bir taraf, kendi alanında ki ilerleyişini sürdürür. Üreticiler, uzun zamandır tüketicilerin rasyonel kararlarla satın alma davranışını göstermediklerini bilmektedirler. En azından tek başına rasyonel kararların etkili olmadığını, bazen duygusal nedenlerden ötürü satın alma davranışını gösterdiklerini bilmektedirler. Tüketiciler kimi zaman, arzularına, isteklerine uygun olan, aynı zamanda kendisiyle marka arasında oluşan bir çeşit duygusal bağdan dolayı satın almaktadırlar. Bütün bunlar yıllardır tüketiciler üzerinde yapılan araştırmalardan ortaya çıkmıştır. Psikoloji ana bilim dalının, insanların davranış modelleri üzerinde yaptığı araştırmalar, güdü ve güdülenme araştırma ve bunların sonuçları, reklam sektörü tarafından yakın zamandan itibaren kullanılmaktadır.

Reklam profesyoneli, hem aldığı eğitim hem de uzun yılların vermiş olduğu deneyimlerle ikna gücünü kullanmaktadır. Hem tüketicilerin yapısını, toplumsal yapıları, diğer reklam ajanslarının çalışma biçimini ve mantığını, bugüne kadar yapılan reklam çalışmalarını bütün ayrıntılarıyla bilmektedir. Tüketicileri ikna etmenin yöntemlerini profesyonel olarak kullanmaktadır. Bu tip reklamcılar, bağımsız çalıştığı için de daha bağımsız düşünebilmekte ve başka etkileri üzerinde taşımamaktadırlar. Reklam ajanslarına bağlı olarak çalışanlarda, reklam verenleri kaybetmemek için, onların fikirlerini işleme üzerinde daha çok çalışmaktadırlar. Bazı değişkenlere bağlı olarak bu çalışma tarzı, bazen yapılmalıdır. Çünkü firmaların amaçları, ne istedikleri, geçmiş deneyimleri çok önemli olmaktadır. Fakat gene de reklam fikri, senaryosu reklamcılar tarafından bulunmalı ve yazılmalıdır. Ama ne yazık ki, kimi firmalar, reklam fikrini de kendisi bulmakta ve işlenmesi için reklam ajansına dayatmaktadır. Reklam ajansları da, reklam verenin işini kaybetmemek için, onların işlerini, istedikleri şekilde yapmayı uygun görmektedir. İşte reklam profesyoneli bütün bu etkilerden bağımsız olarak reklam fikrini ve senaryosunu üretmekte ve oldukça yaratıcı işler çıkarmaktadır.

Sosyal web sitesi olan Facebook'un üye sayısı da, reklam gelirleri de çok yükseldi. Mart ayında yapılan tahminler ve daha sonra eMarketer'in raporunda verdiği bilgilere göre, bu sene 1-1.1 milyar dolar olan gelirler 1.2 doları geçecek.

Herhangi bir tanıtım kampanyasından sonra, genellikle bütün mecralar için geçerli olan, ölçme zamanlaması, yapılan tanıtımın amacına ve ürünün niteliklerine bağlıdır. Tanıtımın amacı hemen satışını gerçekleştirmek istediği bir ürün veya hizmet ise ve bunların fiyatı, tüketicilerin üzerinde düşünmelerini sağlayacak kadar yüksek ise, etkinlikleri bittikten sonra, tüketicilerin ilgili firmaya geri dönüşlerine göre yapılmalıdır. Tüketicilerin firmaya geri dönüşlerinde araştırma, sorgulama, niyet daha doğrusu yaklaşımlarına göre, başarı ölçülebilmektedir. Tüketicilerin hemen satın alma davranışını bu noktada göstermeleri için, tanıtım etkinliği bittikten sonra daha uzun bir zamanın geçmesini beklemek gerekmektedir. Bu bekleme, tüketicilerin yüksek maliyeti ödeme noktasında ki düşünme paylarına ayrılmalıdır. Diğer durumlarda, gazetelere verilen tasarımlar, kurumsal imaj için verilmekteyse, etkinliği bittikten kısa bir süre sonra ölçümlerinin yapılması mantıklı olabilmektedir. Amaç, savunma, sosyal sorumluluk, kurumsal değer yaratma v.b.\'ler ise de etkinlik bittikten sonra gazete reklamları ölçülebilir.

Yazarlık ile reklam metin yazarlığı, birbirini etkileyen iki farklı alandır. Kimi yönde olumlu kimi yönde olumsuz olan bu etkiler, tamamen yazarın bilgi birikimine ve aradaki ayrımları veya olumlu olumsuz etkileri nasıl alabildiği ile alakalı olarak, ortaya yeni bir kimliği çıkarmaktadır. Normal metin yazarlarının, insanları etkileme, onları belirlenmiş davranışları göstermeleri için harekete geçirme amacı taşımazlar. Onlar, işleyecekleri konuyu derinlemesine araştıran, algılayan, ifadesi güçlü, algıları açık insanlardır. Normal metin yazarları, önemli olduğunu düşündükleri konular hakkında, insanların farkına varmalarını, algılamalarını, yaşamlarına veya yaşam görüşlerine değişik açılardan bakmalarını sağlama amacı taşırlar. Onları yaşamın veya yaşanmışlıkların, ince ayrıntıları hakkında aydınlatırlar. Hangi konuyu işlerse işlesin, insanların bakış ufkunu genişletmeye çalışırlar. Ama onlar, konuları işlerken, insanların verilen bilgilerle, etkileyici unsurlarla, yaşamla veya yaşanmışlıklarla aktarılan düşünceler doğrultusunda, hareket etmelerini beklemezler. İnsanlar normal metin yazarlarını okurken, bağımsızdırlar. Kendi deneyim ve bilgi birikimleri doğrultusunda, yazarın da yardımıyla okuduklarını, kendi istedikleri şekilde yorumlamaktadırlar.

Gün geçtikçe büyüyen Pazar, artan firmalar, bunlara paralel olarak, gittikçe daha çok miktarlarda üretilen ürün ve hizmetler, ürün ve hizmetlerin birbirine benzerliği, rekabet ortamları, hepsinin tanıtıma ihtiyaç duymasını gerektirmiştir. Binlerce reklam, reklam türü tüketicilere seslenmekte ve onlara mesaj iletmeye çalışmaktadır. Bütün bunlarla birlikte tüketici, artık reklam mesajlarına karşı duyarsız, tepkisiz hale gelmiş, çoğu reklam tasarımlarını görmüyor, mesajlarını algılamıyor noktasında durmaktadır. Her reklam, ürün ve hizmet çeşidini anlatmakta, hepsi dikkat çekmek için bin bir yolu denemektedirler. Böyle bir ortamda, reklam yazarlarının işleri oldukça zor hale gelmiştir. Geçmişten günümüze, onlarca yıldır reklam sektörü, reklam metinleri yazmaktadır. Hem de her mecradan; televizyondan, radyodan gazetelerden, dergilerden, açık hava reklam araçlarının hepsinden, tüketicilerin gidebilecekleri sosyal faaliyetlerden, günümüzde internetten sürekli reklam mesajlarını tasarlamakta ve seslenmektedir. Bugün insanlara dair bütün unsurlar kullanılmış gibi görünmektedir. Her reklam tasarımı, başka bir reklam tasarımını çağrıştırır nitelikte, tüketicinin karşısına çıkmaktadır. Hatta bazı markalar arasında, çalıntı reklam kampanyası suçlamaları bile gündeme gelmeye başlamıştır.

Bug�

Billboard reklamları, günümüzde firmaların en çok kullandığı açık hava tanıtım araçlarından biridir. billboardlar genellikle, kurumsal, imaj, daha kısa bir ifadeyle, firmaların, uzun vadede tüketicilerin zihinlerine yerleştirmek istediği unsurlara hizmet etmemektedir. Billboard reklamları genellikle, firmaların kısa vadede gerçekleştirmek istediği amaçlarına yönelik tanıtımları içermektedir. Bunlar genellikle, kampanya duyuruları, indirim duyuruları, firmaların tüketicilerine sunduğu özel fırsat ve avantajları duyuranlar olmakla birlikte, satışın hemen yapılmasına dair tasarımlar da olabilmektedir. Bilindiği gibi, hemen satışın yapılmasını amaçlayan tasarımların izlediği yollar, diğerlerinden farklı olmaktadır. Bu tip tanıtımlar genellikle, daha net cümleler kullanmaktadır. Yani, dolaylı yollardan tüketicileri yönlendirmeye çalışmaktan ziyade doğrudan yönlendirmeye çalışmaktadır. Tüketicilerin, ürün ve hizmet özelliklerini karşılaştırmalarını, üstünlüklerini görmelerini, zaman geçirmeden/hemen satın alma eylemini gerçekleştirmelerini istemektedirler.

Kültür ve turizm bakanlığı, 2011 yılı reklam ihalesinin tekliflerini almaya başladı. bunun için en son başvuru tarihi 23 Eylül 2010 olarak bildirildi.

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE TÜRKİYE REKLAM AJANSLARI